Живееме во време на постојани промени, нестабилност и притисоци од сите страни – економски трошоци, политички одлуки, социјални очекувања. Понекогаш се чувствуваме заглавени, исцрпени или беспомошни — не затоа што нешто не правиме доволно, туку затоа што носиме товар што не сме го избрале сами. Лесно е да се почувствуваме како жртви на системот, без контрола над сопствениот живот.
Во секојдневниот живот, свесно или несвесно, сите го чувствуваме влијанието на општествено – економските и политички случувања. Тоа влијание може да биде економско, социјално, психолошко или културно и често го чувствуваме без да бидеме свесни. Затоа може да се каже дека во одредена мера – да, сите сме под влијание на општествено-политичките услови во кои живееме.
Психолошки последици
Општествената, економската и политичката клима силно влијаат врз менталното здравје на поединецот и заедницата. Несигурноста, нестабилноста или неправедните системски услови создаваат психолошки притисок кој често е долготраен.
Хроничен стрес
Нестабилни економски услови, невработеност или несигурни работни позиции создаваат постојано чувство на напнатост. Политичка нестабилност и конфликти го активираат механизмот „бори се или бегај“, што води кон исцрпување. Последици: исцрпеност, намалена концентрација, пореметување на сон.
Анксиозност и страв
Живеењето во непредвидлива средина — политички кризи, социјални поделби, зголемена агресија во јавниот простор — создава чувство на несигурност. Симптоми: немир, претерана грижа. чувство дека „нешто лошо ќе се случи“
Депресивност и безнадежност
Кога човек долг период нема влијание врз сопствените услови на живеење, често се јавува чувство на беспомошност. Причини: сиромаштија или финансиски притисок. неправда или
корупција. недоверба во институциите.
Намалена мотивација и научена беспомошност
Луѓето може да станат апатични, бидејќи чувствуваат дека „нема смисла да се трудам“. Ова е психолошка последица од долгогодишна нестабилност или системска неправда.
Социјална изолација
Напнати општествени услови, политички поделби и конфликти создаваат недоверба меѓу луѓето. Последици: повлекување во приватност, губење чувство на заедништво, засилување на осаменоста.
Зголемена агресија и фрустрација
Кога луѓето се под хроничен притисок и немаат контрола, агресијата се јавува како излез за наталожената фрустрација.
Намалена психолошка стабилност кај младите
Младите се особено чувствителни на нестабилност, бидејќи ја градат иднината во услови во кои не гледаат сигурност или можности. Може да доведе до: бунтовност, ризично однесување, емиграциски тенденции
Нарушување на семејната динамика
Стресот од надворешната средина често се пренесува дома, што може да влијае врз комуникацијата, трпението и емоционалната регулација.
И токму затоа е важно да бидеме свесни: Не сме сами во тоа чувство. Секој човек, на свој начин, е под влијание на општествено-политичкиот систем во кој живее. Но исто така, важно е да знаеме дека свесноста е првиот чекор кон промена. Кога разбираме од каде доаѓа притисокот, полесно наоѓаме сила да поставиме граници, да се заштитиме и да создадеме подобра средина за себе и за другите.
Постојат фактори што не можеме да ги контролираме, постојат и оние што можеме: можеме да градиме лични граници и психолошка отпорност, можеме да развиваме критичко размислување и да не дозволиме негативните наративи да нè совладаат, можеме да се поврзуваме со заедницата и да создадеме поддржувачки кругови, можеме да влијаеме на околината преку глас, избори, активизам или промени во секојдневието.
Заклучок
Општествено-економските и политичките услови имаат моќ да го обликуваат психичкото здравје на цели популации. Психолошките последици не се резултат на индивидуална слабост, туку на системско влијание. Свеста за овие процеси е првиот чекор кон градење психолошка отпорност и подобра заедничка благосостојба.
